در مورد مسائل مربوط به فرسايش 2 واژه بيشتر به كار مي رود :

1 ) توان فرسايندگي ، يعني توانايي 1 عامل فرسايش دهنده مثل باد و آب .

2 ) فرسايش پذيري ، يعني قابليت فرسايش خاك .

فرسايش خاك طي 3 مرحله انجام مي شود :

مرحله 1 ) جدا شدن ذرات از خاك .    

مرحله 2 ) حمل ذرات جدا شده از محل اصلي .  

مرحله 3 ) رسوب گذاري ذرات خاك در محل ديگر .

عوامل اصلي فرسايش به  دسته تقسيم مي شوند :

1 ) آب : جدا شدن ذرات خاك احتياج به انرژي دارد و توان فرسايندگي باران بستگي به انرژي برخورد قطرات آن به خاك

دارد كه به بعضي از اين قطرات و سرعت نزول و قدرت فرسايندگي قطره مربوط است .

2 ) باد : فرسايش بادي يكي از مسائل مهم در بسياري از مناطق ديم خيز مي باشد و معمولا" در سال هاي خشك مقدار زمين

بيشتري از طريق فرسايش بادي خسارت مي بيند .

5 نوع فرسايش بادي داريم :

1 ) جهش ( Effluxion ) :

نوعي از فرسايش است ، حركت ذرات در اثر جهش ناگهاني انجام مي شود . اين نوع فرسايش پيش نيازي براي ساير انواع

مي باشد و ذراتي كه قطر آنها بين 5 / 0 تا 05 / 0 ميليمتر است حركت مي دهد . لازمه ي كنترل فرسايش بادي كاهش

دادن مقدار ذراتي كه داراي اين اندازه هستند و يا حفاظت كردن آنها از نيروي فرسايندگي باد مي باشد .

2 ) چرخشي ( Extrusin ) :

نوعي از فرسايش است كه در آن ذرات خاك در اثر عمل بمباران ذرات شني كه با جهش جدا شده اند حمل مي شوند . ذراتي

از خاك كه اندازه ي آنها بزرگ است و به وسيله ي باد به تنهايي قابل انتقال نيستند روي زمين غلت مي خورند .

3 ) پرتابي ( Detrusin ) :

نوعي از فرسايش است كه در آن ذرات خاك از روي تپه ها توسط ذرات فرساينده باد بمباران مي شوند و تدريجا" جدا

مي گردند . اين ذرات بر عكس ذراتي كه روي زمين غلت مي خورند براي حركت در يك سطح هموار زياد بزرگ هستند .

4 ) Efflution :

عبارت است از جابجايي ذرات ريز معلق در هوا كه اصولا" در اثر حركت ذرات درشت تر از طريق جهش ناگهاني حاصل

شده اند . اين ذرات ريز سيلت يا رس ممكن است تا ارتفاع زيادي حمل گردند ، اين نوع فرسايش به صورت توفان هاي گرد و

خاك قابل رويت مي باشند .

5 ) سائيدگي :

نوعي فرسايش است كه در آن مواد كم و بيش سخت از طريق كلوخه ها يا سله هاي سطحي فرسايش نمي يابند . مواد درشت

بافت به عمل سائيدگي توسط شن هاي روان حساس تر مي باشند و درصد زياد آهك در خاك باعث افزايش حساسيت در

برابر سائيدگي مي شود . شن هاي روان بيشترين عامل سائيدگي در خاك بوده چون فاقد گرد و خاك بوده و داراي وزن

مخصوص زياد تر و لبه هاي تيز تر مي باشند .

عوامل فرعي فرسايش :

1 ) نقش پوشش گياهي در فرسايش :

باران هاي شديد و تند كه يكي از عوامل مهم فرسايش هستند هنگام برخورد با برگ و شاخه ها به ذرات كوچك و ريزي

تقسيم مي گردند و از انرژي برخورد آنها با خاك كاسته مي شود . زمين هايي كه پوشش گياهي ندارند و يا كاه و كلش آنها به

وسيله ي دامها چرا شده است در موقع نزول باران هاي شديد ذرات خاك از جا كنده شده و همراه آب منتقل مي گردد .

2 ) نقش شيب در فرسايش :

همانطور كه ذكر گرديد اثر شيب در فرسايش آبي زياد و هرچه شيب بيشتر باشد مقدار فرسايش خاك افزايش مي يابد .

تحقيقات نشان داده است كه مقدار 50 ميليمتر باران شديد در شيب 5 / 0 % ، 400 كيلوگرم خاك را در يك هكتار شسته

و از بين برده است . در شيب 5 % ، 1300 كيلوگرم و در شيب 25 % ، 91000 كيلوگرم خاك را در يك هكتار زمين بدون

پوشش از بين برده است .

3 ) نقش انسان در فرسايش :

انسان با انجام شخم در جهت شيب زمين و يا قطع كردن درختان و كندن بوته هاي طبيعي و چراي بي رويه و مفرط مراتع به

وسيله ي دام ها يا سوزاندن كاه و كلش زارها و پوشش طبيعي خاك موجبات فرسايش و انهدام خاك هاي مزروعي و غير

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: